Comité Alhambra
© Comité Alhambra 2019 - www.comitealhambra.be - www.facebook.com/quartieralhambra - comitealhambra@gmail.com
Contact
Comité Alhambra
comitealhambra@gmail.com
www.comitealhambra.be
www.facebook.com/quartieralhambra
www.twitter.com/comitealhambra
Omtrent de wijk
De Alhambra-wijk wordt begrensd door de Lakensestraat, de Arduinkaai, de
Handelskaai, de Antwerpselaan, de Emile Jacqmainlaan en de Zwaluwenstraat.
De straten van de Alhambra-wijk
De straatnamen vewijzen soms naar lang vervlogen tijden. Het water bijvoorbeeld.
Een rivier liep door Brussel, de Zenne. In 1870 moest deze worden gedempt want na
de opening van het kanaal, diende de Zenne vooral voor de afvoer van het gebruikte
water van Brussel en was een gevaar voor de gezondheid.
De laan die de Zenne overwelfde heette eerst de Zennelaan maar werd nadien
omgedoopt naar de schepen Jacqmain die door de Duitse bezetter werd
aangehouden.
Een andere verwijzing vinden we in de Nieuwbrugstraat, een tolbrug die over de
zenne liep.
De Sint-Jan Nepomucenusstraat was eerst een brug gesierd met een beeld van
Sint-Jan Nepomucenus. Via de waterwegen kwamen de boten tot in de stad om zo
hun waren binnen te brengen.
Deze werden gelost op de kaaien. Zoals de Zenne werden ook de dokken gedempt
(de laatste in 1910) maar enkele straten verwijzen nog naar deze periode: de
Hooikaai, Arduinkaai, Werfkaai en Handelskaai.
Blijkbaar weet niemand waar de Vaartstraat zijn naam gehaald heeft, maar sinds
1928 heet die zo. Zelfs de Pakhuisstraat moet zijn naam gehaald hebben vanuit de
vele pakhuizen en opslagplaatsen die toen langs het werfdok lagen.
De Koopliedenstraat heette oorspronkelijk 'Rue du Commerce' maar veranderde in
1851 van naam om niet verward te worden met de 'Rue du Commerce' van de
nieuwe Leopoldwijk.
In die straat was gedurende enkele jaren de meest riante, de meest bezochte en meest
aristocratische 'promenade' van de stad, 'le Cours', die jammer genoeg verdween
door de verkavelingen omstreeks 1815.
Andere straten hebben hun naam gekregen van verdwenen gebouwen. We denken
dat de naam van de Spaarstraat verwijst naar de nabijheid van de bank van het
Oostenrijkse regime die daar zijn goudreserve bewaarde, zijn spaargeld.
De Circusstraat ontstond in 1845 toen de tenten van de rondtrekkende
circusgezelschappen onderdak kregen aan de oevers van de Zenne. Hieruit is in 1874
het fameuze Alhambratheater ontstaan wat in de jaren '70 werd gesloopt om
economische redenen.
Aan dit Alhambratheater hebben we de naam van onze wijk te danken.
Twee straten hebben de naam van een vogel, en dit om vrij uiteenlopende redenen:
de Zwaluwenstraat doet herinneren aan de vogels die de rust opzochten op het dak
van het Clarissenklooster wat in 1806 verdween, terwijl de Pelikaanstraat zijn
naam dankt aan de herberg 'In de Pelicaen' gevestigd naast de kleine kapel in de
Sint-Rochusstraat. De geest van Sint-Rochus moest de gelovigen beschermen tegen
de pest.
Twee straten in de wijk dragen de naam van een stad. De Antwerpselaan is de
oudste van de Brusselse ringlanen en kreeg zijn naam vooral doordat ze uitaf op de
Antwerpsepoort.
De Lakensestraat was een belangrijke invalsweg vanuit het Noorden die buiten de
eerste stadsomwalling doordrong naar de oude stadskern. Eerst wilde de stad een
grote versterkte poort neerplanten op enkele honderden meters hiervan. Deze poort
(nu het kruistpunt van de Antwerpselaan en de Emile Jacqmainlaan) zou de
Lakensepoort zijn.
Vanaf de Emile Jacqmainlaan zijn er nog drie straten die persoonsnamen hebben: de
Vanderelststraat, Van Gaverstraat, en Bloemenstraat. De Vanderelststraat is de
smalste van onze straten, Dhr Vander Elst was eigenaar van een fabriek in onze
buurt. Dhr Willm Van Gaver was schepen van de stad, en overleed in 1853).
De Bloemenstraat verwijst niet, zoals zovelen denken, naar een bloemenmarkt, maar
naar een welgestelde burger, Bloemezoone, en was een straatje dat werd aangelegd
doorheen zijn eigendommen.
Dan rest er nog de Ladderstraat, met een heel verre oorsprong. We denken dat deze
naam verwijst naar de stadswal die iets lager was waardoor men via een ladder het
één en ander kon binnensmokkelen of buitensmokkelen.
Gebaseerd - waarvoor dank - op de website 'ebru De Vijfhoek' en op de
tentoonstelling van Griet Steyaert.